Акыркы он жылдыкта социалдык тармактар коомдук жашоонун ажырагыс бөлүгүнө айланды. Алар адамдардын ортосундагы байланыштын формасын өзгөртүп, маалымат алмашууну жеңилдетти. Бирок ошол эле учурда социалдык тармактар коомдогу мамилелерге кандай таасир тийгизип жатканы тууралуу суроолор улам көбөйүүдө.

Бир жагынан алганда, социалдык тармактар адамдарды жакындатты. Алыста жүргөн туугандар, достор жана кесиптештер үзгүлтүксүз байланышта болууга мүмкүнчүлүк алды. Коомдук маселелер тез талкууланып, жарандык активдүүлүк артты. Көптөгөн демилгелер, кайрымдуулук акциялары жана социалдык кампаниялар дал ушул платформалар аркылуу кеңири жайылды.

Бирок экинчи жагынан, социалдык тармактар адамдардын бири-бирине болгон мамилесинде олуттуу өзгөрүүлөрдү жаратты. Онлайн мейкиндикте жоопкерчилик сезиминин төмөндөшү, анонимдүүлүк жана эмоцияны көзөмөлдөөнүн алсыздыгы агрессиянын, жек көрүүнүн жана бөлүнүүнүн күчөшүнө алып келди. Айрым учурларда бул көрүнүштөр реалдуу жашоодогу мамилелерге да терс таасирин тийгизүүдө.

Адистер белгилегендей, социалдык тармактарда адамдар көбүнчө өзүнүн «идеалдуу образын» көрсөтүүгө умтулат. Бул салыштырууга, өзүнө ишенбөөгө жана коомдогу психологиялык басымдын өсүшүнө себеп болууда. Айрыкча жаштар арасында бул көрүнүш өзгөчө байкалат.

Дагы бир маанилүү маселе — маалыматтын сапаты. Социалдык тармактарда жалган маалыматтар, манипуляция жана провокация тез жайылат. Бул коомдо ишеним кризисин жаратып, адамдардын бири-бирине болгон көз карашын өзгөртүп жатат. Эксперттер медиа сабаттуулукту жогорулатуу мындай көйгөйлөрдү азайтуунун негизги жолу экенин белгилешет.

Ошол эле учурда социалдык тармактар коом үчүн толугу менен терс көрүнүш эмес. Маселе — аны кантип колдонууда. Сылык пикир алмашуу, сын-пикир маданияты жана онлайн этика сакталган учурда социалдык тармактар коомду бириктирген күчкө айланышы мүмкүн.

Адистердин пикиринде, социалдык тармактардын таасирин жөнгө салууда үч негизги багыт маанилүү: жеке жоопкерчилик, билим берүү жана мамлекеттик саясат. Ар бир колдонуучу өз сөзү үчүн жоопкер экенин түшүнүүгө тийиш. Билим берүү системасында санариптик маданиятты үйрөтүү зарыл. Ал эми мамлекет мыйзамдык жана маалыматтык коопсуздук механизмдерин өркүндөтүшү керек.

Жыйынтыгында, социалдык тармактар — бул коомдун күзгүсү. Алар коомдогу баалуулуктарды күчөтөт же алсыратат. Коом кандай болсо, социалдык тармактардагы мамиле да ошондой болот. Ошондуктан коомду өзгөртүү социалдык тармактардан эмес, адамдардын өзүнөн башталат.