Орус президенти Владимир Путин жакынкы келечекте Ватиканда же башка жерде Украина боюнча тынчтык сүйлөшүүлөрүнө катышпайт. Бул тууралуу кечээ, 22-майда Bloomberg агенттиги орус бийликтерине шилтеме берүү менен билдирди.

Кремль 16-майда Стамбулда башталган техникалык деңгээлдеги сүйлөшүүлөргө басым жасоону туура көрүүдө. Саясат таануучу Сергей Марковдун айтымында, Путин НАТОго мүчө Италияга “коопсуздук үчүн” барбайт жана Орусия Ватиканды жаңжалда бейтарап тарап деп эсептебейт.

Ватикандын сүйлөшүү процессине катышуусу Ыйык Такты Украинадагы “тарыхый атаандаш” катары караган Орус Православие чиркөөсү тарабынан да күмөн жаратып, Москва патриархатын Украинанын православ чиркөөлөрүн жапкан Киев өкмөтүн сынга албаганы үчүн сындаган.

Кремлге жакын үч булактын билдиргенине караганда Bloomberg, Москва келечектеги тынчтык меморандумунун шарттарын талкуулоо үчүн аянтча катары Түркияны артык көрөрүн билдирди. Жогорку даражалуу европалык аткаминер Орусиянын Түркияны тандоосу жана 2022-жылдагы сүйлөшүүлөр Орусиянын “биринчи чарчыга кайтуу” ниетинен кабар берерин белгиледи.

Агенттиктин булактары ошондой эле АКШ сүйлөшүүлөрдү жеңилдетүү үчүн учурда Киев менен байланышта экенин, ошол эле учурда 2022-жылы Стамбулда жана ушул жылдын 16-майында өткөн сүйлөшүүлөрдө орус делегациясын жетектеген Орусиянын президентинин жардамчысы Владимир Мединский өңдүү катаал көз караштагылардын консультацияларга катышуусу каалабай турганын Москвага да ишара кылууда.

Белгилей кетсек, жолугушууну Ватиканда өткөрүү идеясын АКШ президенти Дональд Трамп көтөргөн. Бул демилгени кийинчерээк жаңы понтифик Рим папасы Лео XIV колдогон.

21-майда Финляндиянын президенти Александр Стубб ок атышууну токтотуу боюнча сүйлөшүүлөр келерки жуманын башында Ватиканда өтүшү мүмкүн деп билдирди.

The Washington Post гезитинин жазганына караганда, Италия Москваны өз өкүлдөрүнө сүйлөшүүлөргө катышууга жол ачууга даяр экенин билдирген, бирок бул Эл аралык кылмыш соту (ICC) тарабынан камакка алынган Путинге да тиешелүүбү же жокпу азырынча белгисиз. Италия Эл аралык соттун юрисдикциясын тааныйт жана Рим статутун ратификациялады.

Пайдасы жок позициялар

16-майда Стамбулда Орусия менен Украинанын делегацияларынын жолугушуусу 2022-жылдан бери биринчи жолу өттү.  

Басылманын маалыматына караганда, Владимир Мединский эгер жеңилдиктер четке кагылса, Орусия “чексиз күрөшкө” даяр экенин ачык айткан. Сүйлөшүүлөр эч кандай конкреттүү тынчтык келишимдери жок аяктады. 

Көп өтпөй, 19-майда Путин менен Трамп эки сааттык телефон сүйлөшүүсү болгон, бирок бул да пайда болгон жок. The Financial Times жазгандай, бул АКШнын европалык жана украиналык өнөктөштөрүнүн көңүлүн калтырды.

Басылманын булактары билдиргендей, Трамп мындан ары ортомчу катары активдүү роль ойноо ниети жок экенин жана Орусия менен Украинага өз алдынча келишимге келүү мүмкүнчүлүгүн берерин ачык айткан.

Wall Street Journal (WSJ) гезити 21-майда үч булакка таянып жазганына караганда, АКШ президенти Дональд Трамп Владимир Путин менен телефон аркылуу сүйлөшкөндөн кийин европалык лидерлерге орус президентинин Украинадагы согушту токтотуу ниети жок экенин, анткени ал согушта жеңип жатат деп эсептегенин айткан.

Басылманын маалыматына караганда, европалык лидерлер Путин тынчтыкты каалабайт деп ойлошкон, бирок алар өз божомолдорунун ырастоосун Трамптан биринчи жолу угушкан. Ошол эле учурда Трамптын сөздөрү Путиндин эл алдында чын жүрөктөн тынчтыкка умтулуп жатканы тууралуу айткандарына карама-каршы келген.

Алибек Бейжанов, Ташкен